یافته های شگفت انگیزی در مورد سیگنالینگ سیری روده و مکانیسم تاثیر جراحی بای پس معده

10دسامبر 2019 - دانشمندان مکانیسم ناشناخته ای که سیگنالهای سیری در روده ی کوچک را سرکوب می کند، در این مطالعه ی جدید کشف کردند. این مکانیسم ممکن است، اختلالات سیری در چاقی و دیابت و تأثیرات سریع سلامت را بلافاصله پس از جراحی بای پس معده( نوعی از جراحی چاقی) توضیح دهد.

نتایج این مطالعه که در مجله ی Gut از انتشارات BMJ منتشر شده است، براساس تحقیقات بر روی غشای مخاطی روده کوچک در بیماران پس از جراحی بای پس معده و همچنین موش ها و کشت سلولی حاصل شد.

تمرکز این مطالعه بر روی هورمون روده ای "پپتید 1 شبه گلوکاگون یا GLP-1" بود که متعلق به گروهی از هورمونهای سیری است که هنگام غذا خوردن از سلولهای تولید کننده ی هورمون حساس به مواد غذایی در غشای مخاطی دستگاه گوارش، ترشح می شوند. این هورمون ها به منظور تنظیم اشتها، سیگنال سیری را به مغز برای پایان دادن به خوردن غذا ارسال می کنند و باعث افزایش ترشح انسولین از لوزالمعده می شوند.

به دلایلی که مشخص نیست، انتشار GLP-1 و سایر هورمونهای سیگنالینگ سیری در بیماران چاق و مبتلا به دیابت نوع 2 مهار می شود، این یک مکانیزم مهم و علت اصلی این اختلالات محسوب می شود. بنابراین، چندین داروی مدرن برای مقابله با دیابت و اضافه وزن، مشابه یا کپی پپتید GLP-1 تولید شدند تا ترشح طبیعی این ماده را تقلید کنند.

آنچه محققان دریافته اند مکانیسمی در روده کوچک است که می تواند نحوه ی مهار سیگنالینگ سیری را توضیح دهد. مقصر اصلی آنزیمmHMGCS ( 3-هیدروکسی-3-متیل گلوتاریل-CoA سنتاز میتوکندریایی) است که باعث تشکیل اجسام کتونی درغشای مخاطی روده می شود که به نوبه خود، ترشحGLP-1  را از سلولهای تولید کننده ی این هورمون در پاسخ به وعده های غذایی، کاهش می دهند.

آزمایش بر روی موشها نشان داد که این روند وابسته به رژیم غذایی است. در موشهایی که طی یک دوره طولانی با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شدند، تولید آنزیم بطور گسترده افزایش یافت. این نوع تغذیه با افزایش تولید اجسام کتونی همراه بود که ترشح GLP-1 از سلولهای تولید کننده ی این هورمون را سرکوب می کنند.

این تحقیق توسط یک گروه تحقیقاتی در آکادمیSahlgrenska ، دانشگاه گوتنبرگ و بیمارستان دانشگاهSahlgrenska  انجام شد. دانشمندان به دنبال پاسخ به این سؤال بودند كه چرا در بیمارانی كه تحت عمل جراحی بای پس معده قرار می گیرند، در طی تنها چند روز پس از عمل، غلظت GLP-1 بسیار سریع از سطح بسیار پایین به غلظت طبیعی خود می رسد. تحقیقات قبلی این گروه نشان داده بود که این تغییر در طی دو روز پس از عمل، مدتها قبل از شروع کاهش وزن اتفاق می افتد.

دکتر Ville Wallenius ، استادیار و مشاور ارشد جراحی بریاتریک و نویسنده ی ارشد این مطالعه گفت: اکنون یک توضیح متقاعد کننده برای این مسئله داریم: اینکه جراحی بای پس معده، ارتباط بخشی از دستگاه گوارش که منبع بروز مشکل است، را با غذا قطع می کند.

بعد از عمل، غذا بدون عبور از معده و اثنی عشر، مستقیماً از مری وارد ژژونوم یا همان بخش میانی روده کوچک می شود. بنابراین دیگر غذا با آنزیم های صفراوی و لوزالمعده مخلوط نمی شود تا چربیهای موجود در آن تبدیل به اسیدهای چرب آزاد شوند که پیش ساز تولید اجسام کتونی هستند، بنابراین، آنزیم mHMGCS دیگر قادر به تولید کتون نخواهد بود.

دکترLars Fändriks ، استاد جراحی بریاتریک، یافته های مربوط به تشکیل اجسام کتونی در روده کوچک در پاسخ به مصرف مواد غذایی، بحث برانگیز و گیج کننده بود. اجسام كتونی معمولاً در هنگام گرسنگی در كبد تولید می شود و برای زنده ماندن ما ضروری هستند. به عنوان مثال در هنگام گرسنگی، مغز از كتون ها به عنوان منبع انرژی اصلی در غیاب گلوكز استفاده می کند. به نظر می رسد که كتوژنز(تولید كتون) توسط روده ی کوچک، عملکردی کاملاً متفاوت دارد.

دانشمندان معتقدند که این یافته ها به تولید نوع جدیدی از داروها کمک خواهد کرد. به جای تزریق کپی هایی از  GLP-1، ممکن است از دارویی برای مسدود کردن آنزیم mHMGCS در روده استفاده شود. این امر سرکوب سلولهای تولید کننده ی هورمون را متوقف می کند، و می تواند باعث آزاد شدن GLP-1  و سایر هورمونهای سیری از این سلولها شود.

دکتر والنیوس نتیجه گیری نمود که این دارو می تواند اثر جراحی بای پس معده را تقلید کند تا دیگر نیازی به انجام این عمل نداشته باشیم.

منبع:

Gut, 2019; gutjnl-2019-319372 DOI: 10.1136/gutjnl-2019-319372

www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191210111739.htm